Абай-және оның орыс достары

Абай (Ибраһим) Құнанбаев Құнанбайұлы ( ) ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, композитор, аудармашы, саяси қайраткер либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен ақынағартушыжазба қазақ әдебиетініңқазақ әдеби тілінің аудармашы исламғаорысеуропа Абай Шығыс пен Батыс мәдениеті мен өркениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері» - тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.трактаттарҚара сөздері»

Орта жүздіңОрта жүздің Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан билер әулетінен. Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың ортасындағы бір сайлауда оны Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына бекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздің Арғын тайпасынан Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа енді.АрғынТобықты Құнанбай ӨскенбайұлыПатша өкіметіXIX ғасырдың Қарқаралы ауданыныңҰлжан АрғынҚаракесек руыныңҰлжан

Абай мен Пушкин – қазақ және орыс ұлттық рухының шоғырланған көрінісі. Сонымен қатар уақыт осынау бір поэтикалық және философиялық ерекше құбылыстың ғаламдық сипатқа ие екендігін көрсетті. Пушкин «адамдардың жүректерін сөзбен жандырды», Ал Абайда бұл ретте «Сөз патшасы» билік етті.

«Абай және оның орыс достары- ҚазССР Ғылым Академиясының баспасынан 1949 ж. орыс тілінде жарық көрген ғылыми-зерттеу еңбектері. Авторы - Ә. Жиреншин. Монография кіріспеден және шағын 4 тараудан тұрады. Автор онда ақынның өмірі мен шығармашылық жолын толықтыра түсетін бірқатар тың мәліметтер келтіреді. Абай шығармашылығының дәстүрлік және жаңашылдық сипаттарына, сондай-ақ, орыс әдебиеті реализмнің әсері мен оның қазақ әдебиетінде өрістеуі мәселесіне жан-жақты тоқталады. Саяси көзқарастары үшін жер аударылып келген Е. П. Михаэлис, Н. И. Долгополов, С. С. Гросс, А. А. Леонтьев т. б. орыс оқымыстыларының ақынның ой-өрісін кеңейте түсуге тигізген ықпалы жан-жақты сөз болады. Жинақ құжаттық маңызы бар суреттермен, тарихи адамдардың портреттерімен безендірілген. Кітап әдебиетшілерге, ғалымдарға, көпшілік оқырман қауымға арналған. Көлемі 8 б. т., 6 мың дана болып басылғанМонографияорыс әдебиетіқазақ әдебиетіндеЕ. П. Михаэлис портреттерімен

Абайдың өмірбаяны зерттеу барысында өз халқының өмірі мен мәдениеті туралы білімді, оның темір идеологиялық ізденістер, адамзат мәдениетінің тарихында тұрақты сілтеме, әдебиет екпін түсірген жөн. Абай білетін және Шығыс классикалық поэзиясы жоғары бағалады. Жоғарыда оқулық, бәлкім, студенттерді түсіну қиын шығыс поэзия ақынның басында классика четверостишие. Сондықтан, мұғалім қысқаша ортағасырлық ақын өлеңдерін тізімделген аттармен таныстыру қажет -. Фирдоуси, Саади, Физули, Хафез, Низами, Навои және т.б., адамзат мәдениетінің тарихына кірді кім. Осы студенттердің кейбір қырлары кітабында табуға болады «Орталық Азия мен Қазақстанның ұлы ғалымдары (VIII-XIX ғғ.).» Алма-Ата, 1965

Ресей мәдениетімен әдебиетіндегі орыстың E.P.Михайлис,Гросспен, Долгополимен және басқалармен өз достық құнына болды, орыс мәдениеті мен әдебиеті Абай тарихы, дамыту бойынша әзірлеу қажет. Оқулық егжей-тегжейлі олар туралы жазуға мүмкін емес еді. Сондықтан, ол, баяндама жасау үшін бір немесе екі студенттерді тағайындап тақырыпқа «орыс достары Абай»деп жазған,

Воронеж губерниясында 1857 Жылы туылған Нифонт Долгополов - ұлы қазақ ағартушы Абайдың орыс достарының бірі болып табылады.Абай және Долгополовтың достығы 1884 жылы Семей қаласында басталған,және Абай Лермонтовтың шығармашылығын аудара отырып баска шет елдерімен танысады,