Жоспар Негізгі бөлім Кіріспе Балалардағы және нәрестелердегі алғашқы тыныс алу механизмі Балалардағы тыныс мүшелерінің анатомиялық ерекшеліктері Балалардағы. - презентация

1

2 Жоспар Негізгі бөлім Кіріспе Балалардағы және нәрестелердегі алғашқы тыныс алу механизмі Балалардағы тыныс мүшелерінің анатомиялық ерекшеліктері Балалардағы тыныс мүшелерінің физиологиялық ерекшеліктері Балалардың тыныс алу типі Балалардағы тыныс алу жүйесінің аурулары Қорытынды

3 Кіріспе Тыныс алу жүйесінің жалпы сипаттамасы Дем алғанда ағза мен сыртқы орта газдармен алмасады, ішке оттегі кіріп, сыртқа көмірқышқыл газы айдалып тұрады. Бұл процесс кеуде қуысында орналасқан өкпенің альвеоларында (лат. - ойма қуыс, науа) жүреді. Тыныс алу кезінде өкпені атмосфермалық ауамен және одан газбен қаныққан ауаны тасымалдау тыныс алу жолдары арқылы жасалады. Дем алу және дем шығару қан айналым жүйесі арқылы ағзаның барлық мүшелеріне әсер етеді. Ересек мал қалыпты күйінде дем алғанда өкпеге мл ауа кіреді және бір минутта тыныс алу қозғалыстарын жасап, өкпесінен 6-7 литр ауа өткізеді. Ауаның мөлшері адамның салмағына және бойына байланысты, бойы ұзын және салмақты болса, соғұрлым көп ауа өтеді. Ересек адамға қарағанда балаға ауа көбірек қажет. 2-3 жастағы баланың өкпесі арқылы 5-6 л., кейде 7 л.ауа өтеді, бұл баланың дем алу ерекшелігіне жатады, сондықтан баланың денесінен бу ретінде су көптеп шығып, тершең болады. Кеуде қуысын кеңейту тәсіліне қарай дем алудің екі түрі бар:оттегікөмірқышқыл газыпроцессөкпенің альвеоларындалат.атмосфермалыққан айналым жүйесі Ересек маллитртәсіліне қабырғаларды көтеріп кеуде қуысын кеңейту арқылы дему алу - кеудемен дем алу (жас сәби мен әйел адамдар дем алысы) деп аталады;кеуде қуысынәйел диафрагманың көмегімен кеуде қуысын кеңейту арқылы дем алу - ішпен дем алу (ер адамдардың тыныс алуы) деп аталады диафрагманыңішпенер

4 Балалардағы және нәрестелердегі алғашқы тыныс алу механизмі Жаңа туылған сaәбидің бірінші дем алуы организмнің бірнеше факторлардың әсерінен қайта құрылуына байланысты болады: 1. плацентарлы қан айналуы тоқтап, қанда көмір қышқыл газы көтеріліп, РҺ және оттегінің парциалды қысымы төмендейді. Осыған байланысты қолқа мен ұйқы артериясының рецепторларынан тыныс орталығына импульс тарайды да, тыныс орталығының тиісті параметрлерінде озгерістер пайда болады 2. Сыртқы орта темпиратурасы әсер етеді 3. Сыртқы ортаның жоғарғы қысымы әсер етеді

5 Балалардағы тыныс мүшелерінің анатомиялық ерекшеліктері

6

7

8 Балалардағы тыныс мүшелерінің физиологиялық ерекшеліктер Үлкен кісілермен салыстырғанда балалардың тыныс алу тереңдігі 8-10 есе төмен Дем алу 1 минутта: Жаңа туған бала рет 1 жаста жаста жаста 20 рет

9 Бала дүниеге келгеннен кейін тыныс алу тырғағының бұзылуы (аритмия) – ырғақсыз тыныс байқалады

10 Балалардың тыныс алу типі Жаңа туған бала – ішпен (көкетпен) Емшек жасындағы – кеуде-іш типті 2 жастан аралас – диафрагма- кеуде 3-4 жаста кеудемен дем алу жиірек байқалады 7-14 жыныс ерекшеліктеріне байланысты

11 Тыныс алу жүйесінің аурулары балаларда көп кездеседі, ол анатомиялық- физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты: Мұрын. Мұрын кеңістігі балаларда жетілмеген және тар. Шырышты қабаты қабынған кезде ол ісініп, тыныс жолдары тарылып, демалысы нашарлайды, тыныс алуы нашарлап, ему қабілеті де нашарлайды. Көз-мұрын каналы кең, сондықтан мұрын инфекциясы коньюктива қапшығына жиі ауысып, коньюктивит дамиды. Жұтқыншақ-жіңішке және қысқа. Евстахиев каналы-қысқа және кең, нәрестелерде ересек балаларға қарағанда горизонтальды орналасқан және оның тесігі хоандарға жақын орналасқандықтан инфекция жиі барабан кеңістігіне ауысады. Көмекей жоғары орналасқан сондықтан нәрестелер жатып сұйық тамақты жұта береді. Тар болғандықтан қабынған кезде стенозға (тарылуға) әкеледі. Кеңірдек үлкендермен салыстырғанда кеңірек келеді. Шеміршектері әлсіз, тыныс алу бұлшықеттерімен жалғасқан. Сондықтан да осы бұлшықеттердің қатты қозғалысының әсерінен сырыл пайда болады, тыныс алуы қиындайды. Көбінесе экспираторлы ентігу дамиды.

12 Бронхтар-жіңішке және иілгіш. Ерте жастағы балаларда кеңірдектің бронхтарға бөлінетін жерінің бұрышы бірдей, сондықтан бөгде заттар екі жаққа бірдей түседі. Сонымен қатар ерте жастағы балаларда бронхиальды ағаштың тазартылу қызметі толық орындалмайды. Өкпе-нәрестелерде толығымен жетілмеген. Өкпенің ұлпасы борпылдақ және эластикалық талшықтарға кедей, тамырларға бай. Осыған байланысты ерте жастағы балаларда өкпесі қанға бай және ауалы. Сурфактант жетіспеушілігіне байланысты ателектазға бейім. Сурфактант альвеолалардың ішкі қабатын астарлап жатады және олардың жабыспауын қадағалайды. Плевра-қан және лимфа тамырларына бай, кең және оңай созылады. Диафрагмасы жоғары орналасқан, сондықтан демалысы беткей болады.

13 Жаңа туылған нәрестелердің өкпе аурулары негізгі 3 тобы белгілі Пневмопатиялар Пневмониялар Даму ақаулары

14 Қорытынды Қорытындылай келе, балалардағы және нәрестелердегі тыныс алу мүшелері ересектердің тыныс алу мүшелерімен салыстырғанда олардың тыныс алу механизмі, тыныс алу типі, тыныс алу мүшелерінің анатомилық және физиологиялық ерекшеліктері, оларда дамитын патологияларымен ерекшеленеді.