L/O/G/O Ұмай ана Өзінің мәні жөнінен бұдан кейін тұрған әйел тәңірісі Ұмай - от басы мен бала- шағаны қорғаушы болған. Ұмайға табыну Алтайдың кейбір түркі. - презентация

1 L/O/G/O

2

3

4 Ұмай анна Өзінің мәні жөнінен бұдан кейін тұрған әйел тәңірісі Ұмай - от басы мен бала- шағаны қорғаушы болған. Ұмайға табуны Алтайдың кейбір түркі тілдес халықтарында XIX ғасырдың аяғына дейін сақталып қалды. Сонымен бірге Ұмай түріктер сиынған құдіретті үш күштің бірі болған және оларға қашанда қамқоршы болып отырған. Мұны мәселен, Төнікөктің құрметіне орнатылған ескерткіштен көруге болады, хонда түріктердің сәтті жорықтарының бірін сипаттағанда былой делінген: «Көк, Ұмай (құдай), қасиетті Жер-Су, бізге жеңіс сыйлаған осылар деп ойлау керек!».

5 Отқа табуны Ертедегі түріктер арасында әр түрлі діндер таралгған, олардың ішінде ең әйгілілері отқа табуны, жануарларға табуны, өсімдіктерге табуны. Византия тарихшысы Менандр түрік қағаны Дизабұлға елші Земархтың келуін сипаттай келіп, былой деп жазады: «Түріктердің осы тайпасының ішінен кресел біткенді властей аламыз деп өзіне-өзі сенетін біраз адам Земархқа келді де, римдіктердің өздерімен бірге ала келген заттарын бір жерге үйді, одна соң ливан ағаштарының бұтақтарын лаулатып жағып, скиф тілінде әлдебір тағылық сөздер айтып сыбырлап, дабылдарын ұрғылап, үйіліп жатқан заттарға қайта-қайта төнді. Шытырлап жанып жатқан бір бұтақты ортаға әкеліп, құтырына айғайлап, кәрін төгіп, ойнақтаған жын-шайтанды қуғандай балды. Жұрт бұл адамдарға жын-шайтанды атластап, бізді кресел- пәледен құткарады деп сенеді; өздерінше барлық креселді атластадық деп шенген олар Земархтың өзін осы октан өткізіп, өзімізден де пәле-жаланы атлас- тадықдеп шенгендей балды». Қала тұрғындары мен отырықшы халықтың отқа табынғаның археологиялық материалдар растайды. Баба-Ата қатласы жұртының қамалын қазып- аршыған кезде сарай кешенінің ең басты залында, жердің қалың қабатына қарағанда, отқа байланысты діни ғұрып өткізілген. Қалалардың жұрттарын қазғанда қой мүсіндері шығады, олардың осы жануарларға табунымен байланысты екені даусыз. Отырар алқабындағы Көк-Мардан қатласының орнынан VIVII ғасырлар қабатынан от жағу үшін тақыт орнатылып, қошқармүйіз түрінде жапсырмасы бар қуыс жасалған ғибадатханна қазылып алынды.

6

7 L/O/G/O

8

9

10