1-мавзу: Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизими. Кадрлар тайёрлаш миллий модели 1-мавзу: Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизими. Кадрлар тайёрлаш миллий модели. - презентация

1 1-мавзу: Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизими. Кадрлар тайёрлаш миллий модели 1-мавзу: Ўзбекистонда узлуксиз таълим тизими. Кадрлар тайёрлаш миллий модели 2 соат маъруза машғулот ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ФАPҒОНА ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ Педагогика факультеты Н.М.Ўринова - педагогика кафедрами ката ўқитувчиси, п.ф.н., доцент

2 РЕЖАРЕЖА Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни ва Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури таълим соҳасидаги давлат сиёсати мазмуни Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни ва Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури таълим соҳасидаги давлат сиёсати мазмуни Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни ва Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури таълим соҳасидаги давлат сиёсати мазмуни Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни ва Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури таълим соҳасидаги давлат сиёсати мазмуни Кадрлар тайёрлаш миллий модели ва унинг таркибий қисмлари Таълим соҳасидаги давлат сиёсатининг насосий тамойиллари Таълим тизими ва турлари

3 Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни ва Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури таълим соҳасидаги давлат сиёсати мазмуни Ўзбекистон Республикаси Таълим тўғрисидаги Қонуни Ўзбекистон Республикасининг Таълим тўғрисидаги Қонуни 1997 йил 29 августда кучка кирди ва таълим тизимини жидкий янгиланиши, ислоҳ қилинишига насос бўлди. Олдинги қабул қилинган қонунлардан (1930, 1949, 1958, 1973, 1984, 1992 йиллар) фарқли ўлароқ, халқ таълими тизимини тузилишининг қуйидаги янги тамойиллардан жорий этилди:

4 Қонуннинг мақсади Ушбу Қонун фуқароларга таълим, тарбия бериш, касб- ҳунар ўргатишнинг ҳуқуқий насосларини белгилайди ҳамда ҳар кимнинг билим олишдан иборат конституциявий ҳуқуқини таъминлашга қаратилган. Қонуннинг мақсади Ушбу Қонун фуқароларга таълим, тарбия бериш, касб- ҳунар ўргатишнинг ҳуқуқий насосларини белгилайди ҳамда ҳар кимнинг билим олишдан иборат конституциявий ҳуқуқини таъминлашга қаратилган.

5 Ўзбекистон Республикаси Таълим тўғрисидаги Қонуни қуйидаги тамойиллар насосида яратилди таълим-тарбиянинг инсонпарварлиги ҳамда халқчиллиги; таълим тизимининг узлуксизлиги ва изчиллиги; давлат таълим стандартлари доирасида ҳар бир кишига миллати, динидан қатъий назар таълим олеши учун имконият яратилганлиги; давлат таълим тизимининг илмийлиги ва дунёвийлиги; таълимда умуминсоний ва миллий- заданий қадриятларнинг устиворлиги; таянч (тўққиз сина даражасида) таълимнинг мажбурийлиги; таълим стандартларини танлашда угона ва табақалаштирилган ёндашув бўлишига насосланганлиги; таълим муассасаларида чет тилларини жидкий ўрганиш, дин тарихи, халқимиз тарихи, маданияти ва жаҳон маданиятини тарихи соҳасида билим олиш учун шароитлар яратилганлиги; таълим муассасаларининг турки сиёсий партиялар ва ижтимоий-сиёсий ҳаракатларнинг таъсиридан ҳолилиги; амалдаги қонунлар доирасида мулкчиликнинг барча шаклида таълим муассасаларининг тенге ҳуқуқлилиги; билимдонлик ва истеъдодни рағбатлантириш.

6 I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР 1-8-моддалар II. ТАЪЛИМ ТИЗИМИ ВА УЛАРНИНГ ТУРЛАРИ моддалар III. ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯ моддалар IV. ТИЗИМНИ БОШҚАРИШ моддалар V. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР моддалар ҚОНУННИНГ БЎЛИМЛАРИ ҚОНУННИНГ БЎЛИМЛАРИ

7 ДАВЛАТ СИЁСАТИНИНГ АСОСИЙ ПРИНЦИПЛАРИ таълим ва тарбиянинг инсонпарвар, демократия характерда эканлиги; таълимнинг узлуксизлиги ва изчиллиги; мумий ўрта, шунингдек ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг мажбурийлиги; ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг йўналишини: академик лицейда ёки касб- ҳунар коллежида ўқишни танлашнинг ихтиёрийлиги; таълим тизимининг дунёвий характерда эканлиги; давлат таълим стандартлари доирасида таълим олишнинг ҳамма учун очиклиги; таълим дастурларини танлашга угона ва табақалаштирилган ёндашув; билимли бўлишни ва истеъдодни рағбатлантириш; таълим тизимида давлат ва жамоат бошқарувини уйғунлаштириш.

8 Кадрлар тайёрлаш миллий дастури, унинг мазмуни ва моҳияти Ўзбекистон Республикаси Кадрлар тайёрлаш миллий дастури 1997 йил 29 августда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис қарори билан тасдиқланган. Унинг насосий мақсади: таълим соҳасини тубдан ислоҳ қилиш уни ўтмишдан қолган мафкуравий қарашлар ва сарқитлардан тўла халос қилиш ривожланган демократия давлатлар даражасида юксак маънавий ва ахлоқий талабларга жавоб берувчи юқори молока ли кадрлар тайёрлаш миллий тизимини яратишдан иборат

9 Мақсад: камил инсон ва молока ли мутахассисни тайёрлаш Мақсад: камил инсон ва молока ли мутахассисни тайёрлаш Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури Вазифалар Омиллар Босkичлaр Ташкилий чоралар Миллий моделнинг таркибий қисмлари Шахс Давлат, жамият Узлуксиз таълим Фан Ишлаб чиkариш 1 – чизма. «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»нинг моxяти аватарки бой тузилмаси

10 КАДРЛАР ТАЙЁРЛАШНИНГ МИЛЛИЙ МОДЕЛИ Шахс Кадрларга бўлган эҳтиёжни, шунингдек уларнинг тайёргарлик сифати ва савиясига нисбатан қўйиладиган талабларни Белгиловчи насосий буюртмачи, кадрлар тайёрлаш тизимини молния ва модий-техника жиҳатидан таъминлаш жарёнининг қатнашчиси Кадрларга бўлган эҳтиёжни, шунингдек уларнинг тайёргарлик сифати ва савиясига нисбатан қўйиладиган талабларни Белгиловчи насосий буюртмачи, кадрлар тайёрлаш тизимини молния ва модий-техника жиҳатидан таъминлаш жарёнининг қатнашчиси Малакали рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг насоси бўлиб, таълимнинг барча турларини, давлат таълим стандартларини кадрлар тайёрлаш тизими тузилмаси ва унинг фаолият кўрсатииш муҳитини ўз ичига оладьи Малакали рақобатбардош кадрлар тайёрлашнинг насоси бўлиб, таълимнинг барча турларини, давлат таълим стандартларини кадрлар тайёрлаш тизими тузилмаси ва унинг фаолият кўрсатииш муҳитини ўз ичига оладьи Давлат ва жамият Давлат ва жамият Фан Узлуксиз таълим Узлуксиз таълим Ишлаб чиқариш Ишлаб чиқариш Кадрлар тайёрлаш тизимининг бош субъекты ва объекты, таълим соҳасидаги хизматларнинг истеъмолчиси ва уларни амалга оширувчи Кадрлар тайёрлаш тизимининг бош субъекты ва объекты, таълим соҳасидаги хизматларнинг истеъмолчиси ва уларни амалга оширувчи Юқори молока ли мутахассислар тайёрловчи ва улардан фойдаланувчи илғор педагогик ва ахборот технологияларини ишлаб чиқувчи Юқори молока ли мутахассислар тайёрловчи ва улардан фойдаланувчи илғор педагогик ва ахборот технологияларини ишлаб чиқувчи Таълим ва кадрлар тайёрлаш тизимининг фаолиятини тартибга солиш ва назорат қилишни амалга оширувчи кадрлар тайёрлаш ва уларни қабул қилиб олишнинг кафиллари Таълим ва кадрлар тайёрлаш тизимининг фаолиятини тартибга солиш ва назорат қилишни амалга оширувчи кадрлар тайёрлаш ва уларни қабул қилиб олишнинг кафиллари

11 Давлат, жамият Узлуксиз таълим Шахс Фан Ишлаб чикариш

12 ТАЪЛИМ ТИЗИМИ ВА ТУРЛАРИ давлат стандартларига мувофиқ таълим дастурларини амалга оширувчи давлат ва нодавлат таълим муассасалари; таълим тизимининг фаолият кўрсатиши ва ривожланишини таъминлаш учун заур бўлган тадқиқот ишларини бажарувчи илмий-педагогик муассасалар; таълим соҳасидаги давлат бошқарув органлари, шунингдек уларга қарашли корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар. Ўзбекистон Республикасининг таълим тизими угона ва узлуксиздир Ўзбекистон Республикасининг таълим тизими қуйидагиларни ўз ичига оладьи:

13 ТАЪЛИМ ТУРЛАРИ мактабгача таълим; мумий ўрта таълим; ўрта махсус, касб-ҳунар таълими; юлий таълим; юлий ўқув юртидан кейинги таълим; кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш; мактабдан ташқари таълим.

14 МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ;

15 УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ БОШЛАНГИЧ ТАЪЛИМ 1-4 СИНФЛАР БОШЛАНГИЧ ТАЪЛИМ 1-4 СИНФЛАР УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ 1-9 СИНФЛАР УМУМИЙ ЎРТА ТАЪЛИМ 1-9 СИНФЛАР

16 ЎРТА МАХСУС, КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ

17 ОЛИЙ ТАЪЛИМ

18 Олий таълим ва ўрта махсус касб-ҳунар таълими негизига насосланади ҳамда (бакалавриат ва магистратура) босқичга ига. Олий таълим муассасаларига талаба қабул қилиш. а) давлат грант лари б) пуллик-шартномавий нсоседа амалга оширилади. Бакалавриат – Мутахассисликлар бўйича фундаментал ва амалий билим береди ва таълим муддати камила тўрт йил давом этадиган таянч юлий таолимдир. Бакалаврлик дастури тугагандан сўнг битирувчиларга давлат аттестация си якунларигабиноан касб бўйича «бакалавр» даражаси берилади ва давлат томонидан касб-ҳунар билан шуғилланиш ҳуқуқини бередиган диплом топширилади.

19 Магистратура - аниқ мутахассислик бўйича фундамтнтил ва амалий билим бередиган, баклаврият негизида таълим муддати камила ики йил давом этадиган юлий таълимдир «Магистр» даражасини бередиган давлат малакаси аттестация си магистрлик дастурининг интихосидир. Магистларга давлат томонидан тасдиқланган намунадаги, касб – хунар фаолияти билан шуғулланиш хуқуқини бередиган диплом топширилади.

20 Олий таoлим муассасаларининг турлари Ўзбекистон Республикасида қуйидаги тур доги юлий таълим муассасалари фаолият кўрсатади: Кадрлар тайёрлаш ва билимларнинг кинг соҳалари бўйича юлий ва юлий ўқув юртидан кейинги таълим дастурларини амалга оширишга имкон береди Университет Академия Институт Кадрлар тайёрлаш ва билимларнинг кинг соҳалари бўйича юлий ва юлий ўқув юртидан кейинги таълим дастурларини амалга оширишга имкон бeради Билимларнинг бита сохачи доирасида аниқ йўналишлар бўйича юлий ва қоиидага кўра юлий ўқув юртидан кейинги таълим дастурларини амалга оширади Олий таoлим муассасаларининг турлари

21 Икки босқичли юлий таълим тизимини ташкил этиш ва ривожлантириш учун қуйидагиларни амалга ошириш заур. Икки босқичли ДТС ни ишлаб чиқиш ва жорий этиш. Олий таълимга профессор ўқитувчи кадрлар тайёрлаш, чет эллардаги этакчи ўқув ва илмий марказларда тайёрлаш. Олий таълим муассасаларида таркибий ўзгаришлар ўтказиш. Олий таълим муассасаларида бошқарувни шакллантириш, мустақиллигини кучайтириш, жамоат назорат бошқарувни жорий этиш. Олий таълимнинг фан ва ишлаб чиқариш билан интеграцияси таъсирчан механизмы ишлаб чиқиш ва жорий этиш.

22 ОЛИЙ ЎҚУВ ЮРТИДАН КЕЙИНГИ ТАЪЛИМ

23 КАДРЛАР МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ВА УЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ

24 Ўзбекистон таълим тизимида рахбарлар ва мутахассислар каспий вала возим малакасини оширишни таминловчи малака ошириш ва қайта тайёрлашни угона тизими мавжуд. Бу давлат ва бошқа ўқув муассасаларида бепул ёки пуллик шартнома насосида амалга оширилади. Халқ таълими тизимида 15 та малака ошириш институтлари бўлиб, шундан Республика халқ таълими ходимларини малакасини ошириш Марказий иниститути ва 14 та вилоятларда малака ошириш иниститутлари хамда курслар ишлаб турибди. Бу институтларда кадрлар ўз каспий махоратларини ошириб билимларни мустахкамкамлайдилар.

25 Халқ таълими ҳодимларининг малака оширишдан насосий кўзланган мақсадлари: Малакка ошириш давригача оралиқдги Янги билимлар олиш ва игаллаш. Касб маҳорати ва малакасини такамиллаштириш. Ўз устида ишлаш заурити кўникмасини ҳосил қилиш, курс давомида ўзаро тажриба алмашиш. Курс давомида уни қийнаб келаётган муаммоларга эчим (жавоб) топиш.

26 Малака оширишнинг қуйидаги турлари мавжуд: ишлаб чиқаришда ажралган ҳолда вилоят, туманда ўтказиладиган курслар; Интернет(масофавий) тарздаги курслар;эркин тингловчилик курслари;сиртқи ва қатновчи курслар;муаммоли (мақсадли) курслар;шахсий режа насосидаги курслар;муаллифлик курслари (илғор педагоглар базасида);

27 МАКТАБДАН ТАШҚАРИ ТАЪЛИМ

28 ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ ТАЪЛИМ СОҲАСИДАГИ ВАКОЛАТЛАРИ таълим соҳасида угона давлат сиёсатини амалга ошириш;таълим соҳасидаги давлат бошқаруви органларига раҳбарлик қилиш; таълимни ривожлантириш дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш; таълим муассасаларини ташкил этиш, қайта ташкил этиш ва тугатиш тартибини белгилаш; таълим муассасаларини аккредитациядан, педагог, илмий кадрларни аттестациядан ўтказиш тартибини белгилаш; бошқа давлатнинг таълим муассасаларига Ўзбекистон Республикасининг ҳудудида таълим фаолияти билан шуғулланиш ҳуқуқини берувчи рухсатномалар бериш; қонун ҳужжатларига мувофиқ хорижий давлатларнинг таълим тўгрисидаги ҳужжатларини тан олиш ва бу ҳужжатларнинг эквивалент эканлигини қайд этиш тартибини белгилаш; давлат таълим стандартларини тасдиқлаш; давлат томонидан тасдиқланган намунадаги маълумот тўғрисидаги ҳужжатларни тасдиқлаш ва уларни бериш тартибини белгилаш; давлат грант лари миқдорини ва таълим муассасаларига қабул қилиш тартибини белгилаш; давлат юлий таълим муассасасининг ректорларини тайинлаш; таълим олувчиларни аккредитация қилинган бир таълим муассасасидан бошқасига ўтказиш тартибини белгилаш; қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатлар.

29 ТАЪЛИМНИ БОШҚАРИШ БЎЙИЧА ВАКОЛАТЛИ ДАВЛАТ ОРГАНЛАРИНИНГ ҲУҚУҚ ДОИРАСИГА ҚУЙИДАГИЛАР КИРАДИ: қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа ваколатлар. таълим соҳасида угона давлат сиёсатини рўёбга чиқариш; таълим муассасалари фаолиятини мувофиқлаштириш ва услубий масалаларида уларга раҳбарлик қилиш; давлат таълим стандартлари, мутахассисларнинг билим савияси ва касб тайёргарлигига бўлган талаблар бажарилишини таъминлаш; ўқитишнинг илғор шакллари ва янги педагогик технологияларни, таълимнинг техник ва ахборот воситаларини ўқув жараёнига жорий этиш; ўқув ва ўқув-услубият адабиётларини яратиш ва нашр этишни ташкил қилиш; таълим олувчиларнинг якуний давлат аттестация си ва давлат таълим муассасаларида экстернат тўғрисидаги низомларни тасдиқлаш; давлат юлий таълим муассасасининг ректорини тайинлаш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритиш; педагог ходимларни тайёрлашни, уларни малакасини оширишни ва қайта тайёрлашни ташкил этиш;

30

31 Эътиборингиз учун рахмат!