8 сынып

Сабақтың мақсаты: А қ паратты қ ор ғ ау туралы т ү сінік беру. А қ паратты қ ор ғ ау туралы т ү сінік беру. Антивирусты қ қ ор ғ ауды пайдалану ғ а ү йрету. Антивирусты қ қ ор ғ ауды пайдалану ғ а ү йрету.

Компьютерлік вирус-өздігінен көбеюге қабілетті арнайы программалар, ол компьютер жадысында сақталатын программалар мен файлдарды құртуы, жоюы және компьютерді істен шығаруы мүмкін. ж ү ктейтін вирус Файлдық вирус макровирустар Троян Бас қ а да вирустар

Оларды білікті қ аск ө й мамандар бас қ а б ә секелес фирмалар ғ а зиян келтіру ү шін қ ыз ғ аныш, зиянкестік, мансап құ марлы қ оймен немесе антивирусты қ программаларды сатудан а қ ша табу ү шін жазады. Вирустар қайдан пайда болды?

Макровирустар-Word құ жаттары ж ә не Excel электронды қ кестесі құ жаттарына вирус ж ұқ тырады. Ж ұғ у құ жат файлын аш қ анда орындалады. Ж ү ктейтін (загрузочный) вирустар – негізгі ж ү ктейтін жазба ғ а немесе ж ү ктейтін сектор ғ а вирус ж ұқ тырады. Операциялы қ ж ү йе ж ү ктелгенде ж ұқ палы тасушыдан вирус ж ұғ ады. Файлды қ вирустар- б ұ л қ олданбалы программаларды ң ішіне енгізілген программалы қ кодалы қ блоктар. Вирусты қ кода программа ж ү ктелгенде жіберіледі.

Вирустардың таралу жолдары Дискеттер Дискеттер Лазерлік дискілер Лазерлік дискілер Компьютерлік желілер Компьютерлік желілер Флешкалар Флешкалар

Вирустың пайда болуының белгілері Б ұ рын ж ұ мыс істеп т ұ ратын программаларды ң ж ұ мыс істемей қ алуы Б ұ рын ж ұ мыс істеп т ұ ратын программаларды ң ж ұ мыс істемей қ алуы Компьютерді ң баяу ж ұ мыс істеуі Компьютерді ң баяу ж ұ мыс істеуі Файлдар мен қ апшы қ тарды ң жо ғ алуы немесе оларды ң мазм ұ ныны ң б ұ рмалануы Файлдар мен қ апшы қ тарды ң жо ғ алуы немесе оларды ң мазм ұ ныны ң б ұ рмалануы Файл ө лшемдеріні ң ө згеруі Файл ө лшемдеріні ң ө згеруі Дискідегі файл саныны ң кенеттен ед ә уір к ө беюі Дискідегі файл саныны ң кенеттен ед ә уір к ө беюі Жедел жад ө лшемдеріні ң кішіреюі Жедел жад ө лшемдеріні ң кішіреюі Компьютерді ң ж ұ мысында ғ ы жиі т ұ рып қ алулары мен б ұ зылуы Компьютерді ң ж ұ мысында ғ ы жиі т ұ рып қ алулары мен б ұ зылуы

Алдын алу шаралары Дискеттерді вирус қ а тексеру Компьютерді ұ дайы вирус қ а тексеру Антивирусты қ деректер базасын ұ дайы жа ң арту За қ ымдануы ы қ тимал кездейсо қ пиратты қ ( ұ рлы қ ) программаларды қ олданбау. Қ осал қ ы к ө шірме жасау-а қ паратты архивтеу

Тапсырма 1 Вирус топтары мен олардың әрекеттерінің сәйкестігін көрсетіңдер. Компьютерді ң бастап қ ы ж ү ктеу программасын Компьютерді ң бастап қ ы ж ү ктеу программасын Ж ү ктемелік за қ ымдайды ж ә не компьютерді ң ж ү ктелуі кезі ң де іске қ осылады кезі ң де іске қ осылады Файлды қ Ж ү з мы ң да ғ ан компьютерлерді біріктіретін желілерде таралады желілерде таралады Драйверлік СОМ ж ә не ЕХЕ ке ң еюлері бар файлдарды за қ ымдайды за қ ымдайды Желілік Компьютер құ рыл ғ ыларыны ң драйверлерін за қ ымдайды за қ ымдайды

Вирустарды бай қ айтын ж ә не жоятын программалар антивирусты қ программалар деп аталады. Антивирус – б ұ л компьютерді емдейтін д ә рігер.

Антивирустық программалар типі Детектор программалар Детектор программалар Фагтар, доктор-программалар Фагтар, доктор-программалар Тексерушілер Тексерушілер

Тапсырма 2 Оқулықтың сәйкес тақырыбындағы материалды пайдаланып, кестені толтырындар. Антивирусты қ программалар типі Антивирусты қ программаларды ң негізгі міндеттері Белгілі антивирусты қ программаны ң аты Детектор программалар Полифагтар, доктор- программалар Тексерушілер

Тест 1.Компьютерлік вирус,б ұ л - мынадай программа: 1.Компьютерлік вирус,б ұ л - мынадай программа: А)компьютерді б ұ затын; А)компьютерді б ұ затын; в) к ө беюге қ абілетті ж ә не бас қ а программаларды за қ ымдайтын в) к ө беюге қ абілетті ж ә не бас қ а программаларды за қ ымдайтын с) қ апшы қ тар мен файлдарды жоятын с) қ апшы қ тар мен файлдарды жоятын д)желілер бойымен таралатын д)желілер бойымен таралатын 2. А қ парат қ ор ғ ау ұғ ымы т ө мендегілерді қ амтиды: а)электронды қ поштамен хат алысу құ пиясын са қ тауды а)электронды қ поштамен хат алысу құ пиясын са қ тауды в)компьютер ж ұ мысыны ң сенімділігін в)компьютер ж ұ мысыны ң сенімділігін с)пернета қ та ж ұ мысыны ң сенімділігін с)пернета қ та ж ұ мысыны ң сенімділігін д)а қ паратты бас қ аларды ң о қ уынан, ө згертуінен қ ор ғ ауды д)а қ паратты бас қ аларды ң о қ уынан, ө згертуінен қ ор ғ ауды е)монитор ж ұ мысыны ң сенімділігін е)монитор ж ұ мысыны ң сенімділігін 3.Вирус ә рекеттері білінуіні ң негізгі белгілері: а)компьютерді ң баяу ж ұ мыс істеуі а)компьютерді ң баяу ж ұ мыс істеуі в)бос жедел жад м ө лшеріні ң себепсіз азаюы в)бос жедел жад м ө лшеріні ң себепсіз азаюы с)компьютердегі деректерді ң са қ талмауы с)компьютердегі деректерді ң са қ талмауы д)компьютер ж ұ мысыны ң жиі іркілуі мен б ұ зылуы д)компьютер ж ұ мысыны ң жиі іркілуі мен б ұ зылуы е)б ұ рын д ұ рыс ж ұ мыс істеп т ұ р ғ ан программаларды ң ж ұ мысыны ң то қ талуы немесе д ұ рыс ж ұ мыс істемеуі е)б ұ рын д ұ рыс ж ұ мыс істеп т ұ р ғ ан программаларды ң ж ұ мысыны ң то қ талуы немесе д ұ рыс ж ұ мыс істемеуі ж)компьютерді іске қ ос қ анда да, ол ж ұ мыс істемейді ж)компьютерді іске қ ос қ анда да, ол ж ұ мыс істемейді з)файлдар мен қ апшы қ тарды ң жо ғ алуы немесе оларды ң мазм ұ ныны ң б ұ рмалануы з)файлдар мен қ апшы қ тарды ң жо ғ алуы немесе оларды ң мазм ұ ныны ң б ұ рмалануы и)дискідегі файлдар ө лшеміні ң ү лкеюі немесе кішіреюі и)дискідегі файлдар ө лшеміні ң ү лкеюі немесе кішіреюі к)дискідегі файлдар саныны ң тосыннан к ө беюі к)дискідегі файлдар саныны ң тосыннан к ө беюі